Udar - Jak go rozpoznać ? Kto może być narażony ? Czy można go uniknąć?

Nie czekaj, gdy  zauważysz jego objawy u siebie lub bliskiej Ci osoby - same nie ustąpią. Pamiętaj, że liczy się każda minuta. Im szybciej zostanie udzielona specjalistyczna pomoc, tym większe są szanse na odzyskanie sprawności. 

Na wstępie od razu informuje, że nie będę skupiać się na wyjaśnianiu czym jest udar, jak powstaje i jakie są jego rodzaje - czyli wszystko od teoretycznej i anatomicznej strony. Dlaczego? Ponieważ jest mnóstwo stron, które pięknie opisują te procesy i przedstawiają ilustracje, więc nie będę ich powielać. Oczywiście  zainteresowanych tą częścią odsyłam do atlasów, książek, gdzie znajdziecie mnóstwo informacji na ten temat. W tym artykule bardziej skupiłam się na części praktycznej i wiedzy, która moim zdaniem jest najbardziej przydatna.

Zacznijmy od najważniejszego - Jak rozpoznać udar i co nas powinno zaniepokoić?

Jest na to prosty i szybki sposób. U osoby, u  której podejrzewa się udar możemy wykonać test neurologiczny, który zajmie Ci niecałą minutę. Zwróć uwagę na 3 rzeczy: twarz, rękę, mowę.

Twarz

Poproś chorego,  by się uśmiechnął -  Asymetria twarzy i opadnięty kącik ust  podczas tego zadania opadająca twarz będzie  jednym z objawów udaru mózgu. 

Ręka

Poproś chorego,  by uniósł ręce na wysokość brody. Jeśli jedną rękę trzyma wyżej od drugiej lub uniesie tylko jedną, to świadczy  o kolejnym objawie udaru.

Mowa

Poproś chorego,  by powtórzył jakieś zdanie (na przykład - jutro jest sobota). Kolejnym istotnym objawem są problemy z wypowiadaniem lub ze zrozumieniem słów.

Czas

Jeśli zaobserwujesz u chorego jedną z wyżej wymienionych objawów. Nie zastanawiaj się - dzwoń na pogotowie ratunkowe 999. 

Jak jeszcze objawia się udar? 

• dezorientacją czasowo przestrzenną. chory ma  problem z określeniem daty (dnia, roku) oraz lokalizacji (może nie wiedzieć gdzie się znajduje) 
• zaburzeniami pamięci  świeżej (może nieprawidłowo odpowiadać na pytania)
• zaburzeniami równowagi i koordynacji ruchów
• zaburzeniami widzenia 
• zaburzeniami świadomości
• nagłym, silnym bólem głowy, zawrotami
• zmęczeniem

Kto może być narażony na udar ?

Osoby z:

• nadciśnieniem tętniczym
• palące
• nadużywający alkoholu
• z przebytym wcześniej udarem lub zawałem serca
• ze zwężeniem tętnic szyjnych
• z chorobami kardiologicznymi
• z migotaniem przedsionków
• z cukrzycą
• z otyłością
• z wysokim poziomem cholesterolu
• zestresowane
• po 65 roku życia

Co należy robić, by zapobiec  udarowi ?

Niestety, nie ma magicznej tabletki, która pomoże wrócić do formy, albo zminimalizować następstwa udaru. Są jednak dobre wieści. Można mu zapobiec, stosując się do poniższych wskazówek:

• wykonuj profilaktyczne badania
• bądź aktywny, ćwicz  co najmniej 3 razy w tygodniu po  30 minut  
• zredukuj masę ciała
• zacznij zdrowo się odżywiać 
• przestań lub przynajmniej ogranicz palenie
• kontroluj poziom cukru (glukozy) i mierz codziennie ciśnienie tętnicze 
• zrezygnuj z nadmiaru  soli używanej co dzień
• nie myśl o codziennych problemach
• unikaj stresu

Pamiętaj!

Udar nie jest domeną tylko i wyłącznie osób starszych.  Coraz częściej zdarzają się przypadki udarów u młodych, przed trzydziestką! U osoby z anomaliami  tętnicy kręgowej lub ze zwężeniem tętnicy szyjnej udar może wywołać na przykład zbyt duże obciążenie na siłowni albo nie niesprzyjające warunki np. zbyt niska temperatura na stoku itp. Dlatego tak ważna jest profilaktyka i okresowe badania ponieważ występujące nieprawidłowości anatomiczne mogą mieć podłoże genetyczne lub wynikać z indywidualnych cech osobniczych, o których nie mamy pojęcia.