Ostroga piętowa - czym jest i jak sobie pomóc ?

Przyjmuje się, że ostroga piętowa występuje średnio po 50 roku życia zarówno u kobiet jak i mężczyzn. Jednakże obecnie coraz częściej spotykana jest nawet po 40 roku życia ze względu na intensywny tryb życia młodych ludzi. 

Czym jest ostroga piętowa ?

Ostroga piętowa to narośl kostna pojawiająca się w okolicy wyrostka przyśrodkowego guza piętowego kości piętowej. Proces tworzenia się ostrogi związany jest między innymi ze zmianami zwyrodnieniowymi oraz utratą elastyczności.

Jak powstaje ostroga piętowa?

Stan zapalny powoduje odkładanie się złogów wapiennych zwłaszcza w okolicy guza kości piętowej, który jest najbardziej obciążony i tam powstaje zwapnienie w postaci haczyka - zwane ostrogą. Ostroga jest reakcją na przeciążenie rozcięgna podeszwowego w miejscu połączenia z guzem piętrowym.

Kiedy boli ostroga piętowa ?

Ostroga piętowa nie boli. Ból pięty spowodowany jest stanem zapalnym, a dokładnie zapaleniem przyczepu rozcięgna podeszwowego (w okolicy przyczepu do kości piętowej).

Jakie są przyczyny ostrogi piętowej?

Czynnikami, które sprzyjają powstawaniu ostrogi piętowej są:

• Przewlekły stan zapalny (więzadeł stopy)
• Nadwaga
• Wady stóp np. płaskostopie poprzeczne, koślawienie stopy kości piętowej
• Przeciążenia
• Niedoleczone kontuzje
• Praca w pozycji stojącej
• Nieodpowiednie obuwie
• Mikrourazy i mikronaderwania rozścięgna
• Sport obciążający stopę (m.in bieganie)
• Niewygodne lub za małe obuwie, wysokie obcasy
• Przykurcz rozcięgna podeszwowego stanowiącego przedłużenie mięśnia trójgłowego łydki

Jakie są objawy ostrogi piętowej ?

Początkowo dolegliwość ta nie powoduje żadnych objawów. Głównym objawem tego schorzenia jest ból pięty oraz sztywność, który pojawia się w momencie wystąpienia zapalenia przyczepu i utrudnia poruszanie się. Problem nasila się z rana oraz podczas długiego chodzenia czy stania.

Jak zdiagnozować ostrogę piętową ?

Aby zdiagnozować czy mamy do czynienia z ostrogą piętową i wykluczyć inne schorzenia należy udać się do lekarza specjalisty ortopedy, który wykona najpierw badanie palpacyjne w okolicy przyśrodkowego guza piętowego (podczas ucisku będzie odczuwalny ból). By potwierdzić to schorzenie wykonuje się badanie RTG oraz USG. 

Jak długo trwa leczenie ostrogi piętowej?

Leczenie jest procesem długotrwałym. Może trwać nawet od 3 do 6 miesięcy i polega jedynie na likwidacji stanu zapalnego - przyczyny bólu, a nie narośli. 

Jak walczyć z ostrogą piętową ?

W pierwszej kolejności leczenie rozpoczyna się od farmakoterapii,aby zlikwidować stan zapalny. Jednak działanie leków nie ma wpływu na zmniejszenie narośli. Leczenie zachowawcze obejmuje odciążenie stopy, zabiegi fizykalne, ćwiczenia, wkładki ortopedyczne (zmniejszające nacisk na guza piętowego) oraz nocne szyny powięzi podeszwowej stopy. Ma na celu poprawę ruchomości stawu skokowego, działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, rozciągnięcie mięśni łydki oraz rozcięgna piętowego,  korekcję nieprawidłowości biomechanicznej stopy 

Jakie stosuje się zabiegi na ostrogę piętową ?

• zimnolecznictwo  (krioterapia, masaż lodem, zimne kompresy)
• laseroterapię
• jonoforezę
• ultradźwięki
• pole magnetyczne
• ćwiczenia
• terapię manualną
• terapię punktów spustowych (w obszarze mięśnia zginacza krótkiego palców oraz mięśnia czworobocznego podeszwy)
• masaż poprzeczny rozcięgna podeszwowego oraz łydki
• falę uderzeniową

Czy fala uderzeniowa jest skuteczna ?

Proces leczenia w przypadku fali uderzeniowej jest szybszy niż w przypadku pozostałych metod leczenia - wynika to z wpływu molekularnego procesu absorpcji na proces rozpuszczania złogów wapnia. Fala uderzeniowa powoduje mikrorozerwania tkanki co może prowadzić do zmniejszenia dolegliwości bólowych 

Jakie są podstawowe zasady wykonywania ćwiczenia na ostrogę piętową ?

• Ćwiczeń nie wykonujemy mając ostry stan zapalny
• Ćwiczenia wykonuje się w celu poprawy funkcji mięśni oraz ograniczenia skutków procesów zapalnych 
• Pamiętaj, ćwiczenia nie powinny sprawiać bólu.
• Nie wykonuj ćwiczeń jeśli nogi są zmęczone 
• Ćwiczenia wykonuj w 3 seriach po 10 powtórzeń przez 10 sekund 
• Ćwiczenia wykonywać codziennie przez 6 do 8 tygodni

Jakie ćwiczenia są zalecane ?

Przed rozpoczęciem ćwiczeń należy skonsultować się z fizjoterapeutom, aby ocenił poprawność wykonanego ćwiczenia.

Zaleca się:

• Rozciąganie rozcięgna podeszwowego
• Rozciąganie mięśni łydki

Ćwiczenie 1 

Automasaż stopy z wykorzystaniem piłeczki tenisowej
Cel: Rozluźnienie powięziowe podeszwy

Pozycja wyjściowa: siad na krześle , środek stopy oprzyj na piłeczce tenisowej
Ruch: przesuwanie piłeczki w kierunku przód - tył. Możesz wykonywać również ruchy okrężne stopą
Powtórzenia: wykonaj 2 serie po 10x 
Zalecenie: w miejscu szczególnie bolesnym naciśnij mocniej i utrzymaj ucisk około 5 sekund

Ćwiczenie 2 

Rozciąganie mięśnia trójgłowego łydki w pozycji leżenia przodem

Pozycja wyjściowa: leżenie przodem, dłonie pod czoło, obie nogi wyprostowane oparte na palcach stóp
Ruch: wypchnij kolana w górę pogłębiając jednocześnie zgięcie stóp i skieruj pięty w dół. Utrzymaj pozycje 5-10 sek
Powtórzenia: wykonaj 2 serie po 10x 

Ćwiczenie 3 

Rozciąganie mięśnia trójgłowego łydki w pozycji stojącej

Pozycja wyjściowa: stojąc na wprost ściany oprzyj wyprostowane ramiona o ścianę, dłonie ustaw na wysokość bark, wykonaj wykrok jedną nogą w przód i lekko ugnij ją w kolanie, noga z tyłu jest wyprostowana
Ruch: dociśnij piętę do podłogi
Zalecenie: jeśli nie odczuwasz napięcia w tylnej części łydki - przednią nogę uginaj do momentu aż napięcie będzie odczuwalne

Ćwiczenie 4 

Supinacja stopy - ćwiczenie z porem
Cel: poprawa ustawienia stawów stopy (w przypadku koślawienia)

Pozycja wyjściowa: siad prosty ze skrzyżowanymi nogami, noga ćwiczona znajduje się pod nogą zdrową. Przymocuj taśmę elastyczną na ćwiczonej stopie
Ruch: Wykonaj skręcenie stopy - kierując paluch do góry
Powtórzenia: wykonaj 2 serie po 10x . wytrzymaj 5-10 sekund
Zalecenie: w przypadku szpotawości skręcaj stopę kierując paluch do dołu

Ćwiczenie 5 

Zgięcie grzbietowe z wykorzystaniem taśmy
Cel: poprawa elastyczności rozcięgna podeszwowego, ścięgna Achillesa (mięśnia trójgłowego łydki) i mięśnia piszczelowego tylniego

Pozycja wyjściowa: siad prosty, taśma pod palcami ćwiczonej stopy, taśma w dłoniach
Ruch: maksymalne zegnij palce stopy do siebie
Powtórzenia: wykonaj 2 serie po 10x . wytrzymaj 5-10 sekund

Czy można zapobiec ostrodze piętowej ?

Najważniejszą rzeczą, aby zmniejszyć ryzyko tego schorzenia jest dobranie indywidualnie przez specjalistę odpowiedniego obuwia.Istotną sprawą będzie także odciążenie stopy oraz utrzymanie właściwej masy ciała. Kolejną ważną sprawą jest praca nad koślawością - o ile występuje (nieprawidłowe ustawienie kończyn dolnych zwiększa ryzyko wystąpienia ostrogi piętowej). Aby zapobiec nawrotowi  konieczna będzie zmiana nawyków pacjenta. polegająca na rezygnacji z długotrwałych pozycji stojących,  stosowanie wkładek hydrożelowych pod pięty amortyzujących wstrząsy.