- Odsłony: 3403
Cukrzyca stanowi obecnie jedną z najpopularniejszych chorób XXI wieku. Nie każdy jednak wie, że cukrzyca cukrzycy nierówna, ponieważ wyróżniamy kilka typów tej choroby, które mogą być odrębne chociażby w zakresie stosowanej metody leczenia. Z tego artykułu dowiesz się między innymi: jakie są przyczyny, objawy oraz jak wygląda leczenie cukrzycy typu 1.Większość pacjentów z cukrzycą typu 1, to osoby młode, aktywne, bez zaburzeń lipidowych, nadciśnienia tętniczego, nadwagi czy otyłości. Są to chorzy w dobrym ogólnym stanie zdrowia.
Cukrzyca typu 1- Co to jest?
Jest to schorzenie wynikające z tzw. procesu autoagresji, czyli samoistnego niszczenia komórek przez organizm. Rezultatem tego jest utrata przez trzustkę zdolności do produkcji insuliny. Prowadzi to do znacznego podwyższenia poziomu glukozy we krwi, czyli hiperglikemii. Cukrzycą typu 1 znana jest też pod innymi nazwami: jako cukrzyca insulinozależna lub młodzieńcza ze względu na to, że ujawnia się w wieku dorastania. Większość zachorowań diagnozuje się przed 30 rokiem życia oraz u dzieci między 10, a 14 rokiem życia.
Na czym polega cukrzyca typu 1?
Cukrzyca zaliczana jest do grupy chorób metabolicznych, która charakteryzuje się zaburzeniami metabolizmu węglowodanów. Istotą cukrzycy typu 1 jest brak własnej insuliny – hormonu, który utrzymuje prawidłowy poziom cukru we krwi. Skutkiem niedoboru insuliny jest hiperglikemia (wysokie stężenie glukozy we krwi). Ten rodzaj cukrzycy wymaga stałego podawania insuliny.
Jakie mamy rodzaje cukrzycy?
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wyróżniamy cztery typy cukrzycy:
- cukrzyca typu 1 (insulinozależna - całkowity niedobór insuliny)
- cukrzyca typu 2 (niedobór insuliny i/lub insulinooporność)
- inne specyficzne typy cukrzycy.(np. powikłania polekowe, endokrynopatie)
- cukrzyca ciążowa
Jakie są objawy Cukrzycy ?
Cukrzyca typu 1 może dawać objawy w bardzo wczesnym okresie życia człowieka, wtedy szczyt zapadalności przypada między 10, a 14 rokiem życia, ale równie dobrze pierwsze objawy mogą pojawić się dopiero około 30 roku życia.
- częste oddawanie moczu , nasilona diureza (duże ilości oddawanego moczu)
- wielomocz (tzw. poliuria)
- wzmożone pragnienie (wypijanie nawet do 6 litrów płynów dziennie)
- spadek masy ciała
- brak apetytu
- ogólne osłabienie
- ciągła senność, przewlekłe zmęczenie
- spadek aktywności psychofizycznej (u dzieci objawiający się brakiem ochoty na zabawę, czy naukę)
- rozdrażnienie, dochodzące nawet do wybuchów agresji
- sucha i szorstka skóra, zajady w kącikach ust (skutek odwodnienia organizmu)
- obrzęk i zaczerwienienie gardła, oraz nalot na migdałkach – często mylone z anginą
- mdłości i wymioty, bóle brzucha
- trudno gojące się rany
- nocne skurcze łydek
- nieprzyjemny zapach z ust (przypominający aceton) - efekt wzmożonego spalania tłuszczu
- śpiączka (jeżeli rezerwy komórek beta w trzustce wyczerpią się gwałtownie, może dojść do zapaści)
- zaburzenia widzenia (zamazane lub podwójne widzenie)
Jak zdiagnozować cukrzycę?
Podstawowym badaniem diagnostycznym jest pomiar cukru we krwi. Cukrzycę diagnozuje się w oparciu o glikemię przekraczającą normę w badaniu poziomu cukru we krwi na czczo (w dwukrotnych pomiarach) lub w teście doustnego obciążenia glukozą (OGGT). Dodatkowe badania w diagnostyce cukrzycy to m.in. oznaczanie ciał ketonowych we krwi; oznaczenie glukozy w moczu. Jeżeli uzyskane wyniki są niejednoznaczne, diabetolog może zlecić dalsze badania. Wykonuje się testy na obecność przeciwciał anty-GAD oraz peptydu C. Te pierwsze odpowiedzialne są za niszczenie komórek trzustki. Peptyd C należy zaś do łańcucha insuliny. Jego brak świadczy o tym, że insulina nie jest produkowana, co potwierdza diagnozę cukrzycy typu 1.
Ile wynosi prawidłowa glikemia na czczo?
Prawidłowa glikemia na czczo wynosi <100 mg/dl (5,6 mmol/l).
Normy cukru we krwi na czczo:
- Wynik prawidłowy: 70 - 99 mg/dl (3,9 - 5,5 mmol/l)
- Wynik przekraczający normę (stan przedcukrzycowy): 100 - 125 mg/dl (5,6 - 6,9 mmol/l)
- Cukrzyca: ≥126 mg/dl (7.0 mmol/l) cukrzyca jest diagnozowana, jeżeli podobny wynik uzyskiwany jest w dwóch pomiarach
Ważne! Doustny test tolerancji glukozy powinien być przeprowadzony w laboratorium w godzinach porannych bez wcześniejszego ograniczania spożycia węglowodanów, po przespanej nocy i bez wcześniejszego dużego wysiłku fizycznego.
Jakie są przyczyny Cukrzycy typu 1?
Chorzy nie mają niestety wpływu na pojawienie się choroby, a jedynie na jej późniejszy przebieg i leczenie. Przyczyną cukrzycy typu 1 jest błędne działanie układu immunologicznego, który działa przeciwko zdrowym komórkom trzustki, w efekcie ulegają one zniszczeniu. Właśnie przez to trzustka produkuje śladowe ilości insuliny albo nie produkuje jej wcale. Prowadzi to do zaburzeń w całym organizmie. Objawy kliniczne cukrzycy typu 1 mogą pojawić się np dopiero gdy zniszczeniu ulegnie aż 90 proc. komórek odpowiedzialnych za produkcję insuliny.
Cukrzyca typu 1 jest nieuleczalna
Postępowanie w przypadku cukrzycy typu 1 polega na podawaniu leku, w tym przypadku insuliny, która nie leczy, a podtrzymuje życie. Życie wymaga więcej planowania, zmienia się cały dotychczasowy porządek życia. Cukrzyca to styl życia, kórego sami nie wybraliśmy, to choroba której nie widać na pierwszy rzut oka i wcale nie jest spowodowana brakiem aktywności czy złą dietą jak to jest w przypadku cukrzycy typu 2. W przypadku cukrzycy typu 1 jedyna terapią jest insulina, której organizm sam nie potrafi produkować.
Cukrzyca typu 1, a orzeczenie o niepełnosprawności
Wiadomo, że cukrzyca generuje sporo wydatków, dlatego warto wiedzieć, że diabetycy mogą starać się o orzeczenie o niepełnosprawności. Nie każdy wie, że cukrzyca to też pewien rodzaj niepełnosprawności. Mimo, że potrafisz wykonywać czynności podstawowe to Twoja trzustka nie działa tak jak u osoby w pełni sprawnej, stąd w świetle obowiązujących przepisów cukrzyca ma postać niepełnosprawności prawnej. Polskie prawo uprawnia osoby z orzeczeniem do korzystania z różnych form wsparcia i wynikających z tego statusu możliwości, oferując wiele korzyści.
Do czego może się przydać orzeczenie? Jak mogę skorzystać?
Orzeczenie o niepełnosprawności może pomóc w wielu kwestiach związanych z leczeniem czy finansami. Osobie z orzecznictwem o niepełnosprawności przysługuje:
- zasiłek pielęgnacyjny (ok 153 zł miesięcznie)
- świadczenie pielęgnacyjne (dla opiekuna dziecka niepełnosprawnego ok 1300 zł)
- świadczenie z pomocy społecznej
- świadczenia rodzinne
- bezpłatne przejazdy komunikacją miejską mpk/ztm/mzk i pkp, również z opiekunem
- ulgowe opłaty w urzędach, wybranych centrach nauki, muzeach, ogrodach zoologicznych i botanicznych
- dofinansowanie na studia z programu Aktywny Samorząd
- dofinansowania na turnusy rehabilitacyjne (do 21 dni roboczych)
- dofinansowania na sprzęt do rehabilitacji
- możliwość skorzystania z dodatku mieszkaniowego
- możliwość skorzystania z ulg podatkowych (np. jeżeli miesięczne wydatki na leki przekraczają 100 zł, tę nadwyżkę także można odliczyć od podatku. Jednakże do odliczenia niezbędna jest faktura)
- dodatkowe uprawnienia pracownicze (Od lipca 2014 r. osoba ze stopniem umiarkowanym może pracować maksymalnie 7h dziennie i 35h w tygodniu oraz dodatkowe 10 dni roboczych urlopu)
Diabetyk w pracy, a orzeczenie o niepełnosprawności
Warto wiedzieć, że pracodawcy, którzy zatrudniają osoby niepełnosprawne mogą liczyć na dofinansowanie do wynagrodzenia niepełnosprawnego pracownika. Natomiast osoby niepełnosprawne prowadzące własną działalność gospodarczą mogą skorzystać z refundacji składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Na tym właśnie polega wyrównywanie szans osób z orzeczeniem o niepełnosprawności na rynku pracy.
Pracodawca - wysokość dopłat do wynagrodzenia
- 1800 zł przy znacznym stopniu niepełnosprawności
- 1125 zł przy umiarkowanym stopniu niepełnosprawności
- 450 zł przy lekkim stopniu niepełnosprawności
Własna działalność gospodarcza
- Refundacja składek emerytalnych i rentowych 100% przy znacznym stopniu niepełnosprawności
- Refundacja składek emerytalnych i rentowych 60% przy umiarkowanym stopniu niepełnosprawności
- Refundacja składek emerytalnych i rentowych 30% przy lekkim stopniu niepełnosprawności
Jakie zawody są niewskazane do wykonywania przez osoby chore na cukrzycę?
Zawody niewskazane do wykonywania przez osoby chore na cukrzycę:
- Hutnik, górnik, pracownik platformy wiertniczej
- Zawodowy kierowca: pojazdy ciężarowe, przewozy pasażerskie (autobus)
- Maszynista: pociągi naziemne i podziemne (metro)
- Przewoźnik wielkogabarytowych ładunków i substancji niebezpiecznych
- Służby państwowe: żołnierz, marynarz, ochroniarz, strażnik
- Służby ratownicze: strażak, ratownik medyczny, nurek, policjant
- Lotnictwo cywilne: pilot, inżynier lotnictwa, członek personelu pokładowego, kontroler ruchu lotniczego
Niewskazane są również inne zawody, które również jak powyższe:
- wymagają dużego wysiłku fizycznego
- wymagają pracy wykonywanej w odosobnieniu
- wymagają pracy w nienormowanym systemie zmianowym
- wymagają pracy w godzinach nocnych
- mają zwiększone ryzyko wypadkowe (np. na wysokościach)
- mają zwiększone nasilenie sytuacji stresowych
Wymienione czynniki mogą stwarzać sytuację wysokiego zagrożenia dla diabetyka, współpracowników czy przypadkowych osób lub uniemożliwiać prawidłowe wykonywanie pracy. Ograniczenia zawodowe przy cukrzycy wynikają z:
- ryzyka epizodów hipoglikemii, w tym z utratą świadomości
- przewlekłych powikłań cukrzycowych