- Odsłony: 4619
Zastanawiasz się czy choroba zawododwa dotyczy Ciebie? A może chcesz wiedzieć jakie świadczenia przysługują z tego tytułu? Bez względu na to czy jesteś pracownikiem czy pracodawcą w tym artykule uzyskasz najważniejsze informacje w tym temacie.
Co to jest choroba zawodowa?
Choroba zawodowa to schorzenie, które zostało spowodowane szkodliwymi czynnikami występującymi w danym miejscu pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy. Chodzi tu np. o pracę w ciągłym hałasie, niewłaściwym oświetleniu albo związaną z wyjątkowo dużym obciążeniem psychicznym i fizycznym .
Jakie choroby określa się mianem choroby zawodowej?
Prawo polskie ściśle określa choroby, które zostały uznane za zawodowe. Pełną listę chorób zawodowych znajdziecie w Rozporządzeniu Rady Ministrów (z dnia 4 września 2013 roku).Natomiast poniżej przedstawiam najczęściej spotykane choroby zawodowe:
- pylica płuc
- choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu
- przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym trwającym co najmniej 15 lat
- nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi
- choroby skóry
- przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy
- przewlekłe zapalenie ścięgna i jego pochewki
- przewlekłe zapalenie kaletki maziowej
- przewlekłe uszkodzenie łąkotki u osób wykonujących pracę w pozycji klęczącej lub kucznej
- przewlekłe zapalenie okołostawowe barku
- przewlekłe zapalenie nadkłykcia kości ramiennej - przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy
-zespół cieśni nadgarstka
-uszkodzenie nerwu strzałkowego wspólnego u osób wykonujących pracę w pozycji kucznej - trwały odbiorczy ubytek słuchu spowodowany hałasem
- choroby wywołane działaniem wysokich albo niskich temperatur otoczenia
- choroby układu wzrokowego wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi
Dokumentowanie chorób zawodowych
Jeśli u pracownika zostanie wykryta choroba zawodowa, to nie musi to od razu oznaczać zwolnienia z pracy. Wystarczy, że pracownik zostanie przeniesiony na inne stanowisko, zgodnie z zaleceniami lekarza. Jeśli na nowym stanowisku pensja pracownika ulega obniżeniu, to przez okres maksymalnie 6 miesięcy otrzymuje on dodatek wyrównawczy. Kwota dodatku to różnica między wynagrodzeniem z okresu poprzedzającego przeniesienie a wynagrodzeniem otrzymywanym po wprowadzeniu zmian.
Rozporządzenie ministra zdrowia określa konkretne formularze, które trzeba stosować przy procesie ustalania choroby zawodowej. Są to formularze dotyczące:
- Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej
- Formularz skierowania na badania
- Karta oceny narażenia zawodowego w związku z podejrzeniem choroby zawodowej
- Orzeczenie lekarskie o rozpoznaniu choroby zawodowej
- Orzeczenie lekarskie o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej
- Decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej
- Decyzja o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej
- Karta stwierdzenia choroby zawodowej
- Zawiadomienie o skutkach choroby zawodowej
Kto może dokonać zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej ?
Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej może dokonać:
- pracodawca
- lekarz podmiotu właściwego do rozpoznania choroby zawodowej
- pracownik lub były pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę, przy czym pracownik aktualnie zatrudniony zgłasza podejrzenie za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną; były pracownik zgłasza podejrzenie choroby zawodowej bezpośrednio do poniżej wymienionych organów
Gdzie należy dokonać zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej?
Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się:
- właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu
- właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy
Kto może stwierdzić chorobę zawodową?
Jednostki orzecznicze I stopnia
- poradnie i oddziały chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy
- kliniki i poradnie chorób zawodowych uniwersytetów medycznych
- poradnie chorób zakaźnych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy albo przychodnie i oddziały chorób zakaźnych poziomu wojewódzkiego w zakresie chorób zawodowych zakaźnych i pasożytniczych
- podmioty lecznicze, w których nastąpiła hospitalizacja – w zakresie rozpoznawania chorób zawodowych (ostre objawy choroby)
- właściwym do orzekania w zakresie chorób zawodowych jest lekarz medycyny pracy, zatrudniony w jednej z jednostek orzeczniczych
Jednostki orzecznicze II stopnia
Jednostkami orzeczniczymi II stopnia od orzeczeń wydanych przez lekarzy zatrudnionych w jednostkach orzeczniczych I stopnia są jednostki badawczo- rozwojowe w dziedzinie medycyny pracy
Nie zgadzam się z decyzją. Co mogę zrobić?
Pracownik który nie zgadza się z treścią orzeczenia lekarskiego o rozpoznaniu choroby zawodowej lub o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej może odwołać się w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji (zarówno pracownik jak i pracodawca) – do państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego/Głównego Inspektora Sanitarnego.
- decyzja wydana przez właściwego państwowego inspektora sanitarnego w II instancji jest ostateczna i przysługuje na nią skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji stronie
- natomiast od wyroku właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie w terminie 30 dni.
Jakie świadczenia przysługują z tytułu choroby zawodowej lub wypadku przy pracy z ubezpieczenia wypadkowego?
Osoba, która zapadła na chorobę zawodową, ma prawo do szeregu świadczeń. W tabelce zestawienie świadczeń przysługujących z tytułu choroby zawodowej lub wypadku przy pracy z ubezpieczenia wypadkowego
|
Rodzaj świadczenia |
Osoby uprawnione |
|---|---|
|
Jednorazowe odszkodowanie |
Ubezpieczony (osoba podlegająca ubezpieczeniu wypadkowemu), który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, Członkowie rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty |
|
Zasiłek chorobowy |
Ubezpieczony, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, który wynosi 100 proc. podstawy wymiaru, czyli kwoty będącej podstawą składek na ubezpieczenie wypadkowe. |
|
Świadczenie rehabilitacyjne |
Ubezpieczony, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy Zostaje ono przyznane na okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy i wynosi - jak w przypadku zasiłku chorobowego - 100 proc. podstawy wymiaru. |
|
Zasiłek wyrównawczy |
|
|
Renta z tytułu niezdolności do pracy |
Ubezpieczony, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej |
|
Renta szkoleniowa |
Ubezpieczony, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową |
|
Renta rodzinna |
Członkowie rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej |
|
Dodatek do renty rodzinnej |
Sierota zupełna uprawniona do renty rodzinnej z ubezpieczenia wypadkowego |
|
Dodatek pielęgnacyjny |
Osoba uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego |
|
Ubezpieczony |
Pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne |
Choroba zawodowa, a obowiązki pracodawcy
Znacznym ułatwieniem dla pracodawcy, u którego wystąpił przypadek choroby zawodowej, są załączniki od 1 do 10 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób. Określone zostały w nich wzory formularzy stosowanych w postępowaniu dotyczącym zgłaszania, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz zawiadamiania o skutkach choroby zawodowej.
W przypadku gdy została rozpoznana choroba zawodowa u pracownika, na pracodawcy ciąży obowiązek:
- informować pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami
- w razie stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstawanie choroby zawodowej przenieść go do innej pracy nie narażając go na działanie czynnika, który wywołał te objawy
- w przypadku rozpoznania u pracownika choroby zawodowej, pracodawca jest zobowiązany ustalić przyczynę powstania choroby zawodowej oraz charakter i rozmiar zagrożenia tą chorobą, działając w porozumieniu z właściwym państwowym inspektorem sanitarnym
- przystąpić niezwłocznie do usunięcia czynników powodujących powstanie choroby zawodowej i zastosować inne niezbędne środki zapobiegawcze
- zapewnić realizację zaleceń lekarskich
- prowadzić rejestr obejmujący przypadki stwierdzonych chorób zawodowych i podejrzeń o takie choroby
- obowiązkiem pracodawcy jest kierowanie pracowników na wstępne, okresowe, kontrolne badania profilaktyczne oraz rzetelne wypełnienie zagrożeń występujących na stanowisku pracy w skierowaniu na te badania,
- współpracować ze służbą medycyny pracy
- powinnością pracodawcy jest także przesłanie zawiadomienia o skutkach choroby zawodowej do instytutu medycyny pracy oraz do właściwego państwowego inspektora sanitarnego
Przydatne informacje czyli: najważniejsze akty prawne
- sposób dokumentowania chorób zawodowych reguluje Rozporządzenie z dnia
1 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób - wykaz chorób zawodowych oraz szczegółowe zasady postępowania określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30.06.2009 r. w sprawie chorób zawodowych
- rodzaje i zasady przyznawania świadczeń z tytułu wypadków powstałych w szczególnych okolicznościach i zasady ustalania wysokości, wypłaty oraz finansowania tych świadczeń reguluje Ustawa z dnia 30.10.2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach